Άρθρα που ίσως ενδιαφέρουν
Γράφουν:
Χριστιάνα Γάκη και Γιάννης Κυργιόπουλος
Χριστιάνα Γάκη και Γιάννης Κυργιόπουλος
A Country School, της Edward Lamson Henry
Η σχολική ετοιμότητα περιλαμβάνει την αναγκαία «συνολική ωριμότητα» ενός παιδιού τη χρονική στιγμή της εισόδου του στην Α’ Δημοτικού. Κάτω δηλαδή από τον όρο σχολική ετοιμότητα εννοούμε ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού σε σωματικό, κοινωνικό-συναισθηματικό, γνωστικό και κινητικό επίπεδο.
Η σωματική σχολική ετοιμότητα καθορίζεται από το γιατρό (παιδίατρο ή αναπτυξιολόγο). Ο γιατρός ελέγχει την οπτική και ακουστική ικανότητα του παιδιού, την ανάπτυξή του καθώς και την κατάσταση της υγείας του. Όταν η σωματική διάπλαση του παιδιού υστερεί εμφανώς σε σχέση με τους συνομηλίκους του («σύνδρομο αποτυχημένης ανάπτυξης-fail to thrive») τότε ίσως είναι προτιμότερο να αναβληθεί η είσοδός του στο Δημοτικό Σχολείο και να επαναλάβει τα νήπια.
Παράλληλα με τη σωματική ετοιμότητα μεγάλη σημασία έχει και ο βαθμός της κοινωνικής ετοιμότητας του παιδιού. Το παιδί θα πρέπει να είναι σε θέση να κατανοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και να αλληλεπιδρά με τους άλλους. Να έχει σταθερή βλεμματική επαφή, όταν του απευθύνεις το λόγο. Να μπορεί να κάνει ικανοποιητικό συμβολικό παιχνίδι. Να κατανοεί και να εκτελεί απλές και σύνθετες εντολές. Να είναι σε θέση να ολοκληρώνει μια δραστηριότητα. Να συμμετέχει σε έναν απλό διάλογο με ερωτήσεις και απαντήσεις. Να μπορεί να περιγράψει τις καθημερινές του εμπειρίες, ένα αντικείμενο ή μια εικόνα. Να αλληλεπιδρά και να συνεργάζεται με τους συνομηλίκους του. Να είναι σε θέση να ακολουθήσει δομημένες καθημερινές δραστηριότητες. Να είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετείται πλήρως (ντύσιμο, τουαλέτα).
Παράλληλα με τη σωματική ετοιμότητα μεγάλη σημασία έχει και ο βαθμός της κοινωνικής ετοιμότητας του παιδιού. Το παιδί θα πρέπει να είναι σε θέση να κατανοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και να αλληλεπιδρά με τους άλλους. Να έχει σταθερή βλεμματική επαφή, όταν του απευθύνεις το λόγο. Να μπορεί να κάνει ικανοποιητικό συμβολικό παιχνίδι. Να κατανοεί και να εκτελεί απλές και σύνθετες εντολές. Να είναι σε θέση να ολοκληρώνει μια δραστηριότητα. Να συμμετέχει σε έναν απλό διάλογο με ερωτήσεις και απαντήσεις. Να μπορεί να περιγράψει τις καθημερινές του εμπειρίες, ένα αντικείμενο ή μια εικόνα. Να αλληλεπιδρά και να συνεργάζεται με τους συνομηλίκους του. Να είναι σε θέση να ακολουθήσει δομημένες καθημερινές δραστηριότητες. Να είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετείται πλήρως (ντύσιμο, τουαλέτα).
Σε γνωστικό επίπεδο το παιδί θα πρέπει να αναγνωρίζει και να κατονομάζει όλα τα χρώματα. Να μπορεί να αναγνωρίζει ποιο είναι το αριστερό και ποιο είναι το δεξί μέρος του σώματός του. Να γνωρίζει τις ημέρες της εβδομάδας και τις εποχές (τις εποχές όχι απαραίτητα με τη σωστή χρονική τους σειρά). Να σειροθετεί με τη σωστή χρονική σειρά μια αλληλουχία γεγονότων. Να απαντά σε ερωτήσεις του τύπου «γιατί» με αιτιολόγηση. Να μπορεί να συγκρίνει, να ταξινομήσει και να κατηγοριοποιήσει χρησιμοποιώντας καθημερινά αντικείμενα. Να μπορεί να μετρήσει μέχρι το 10 και να λέει πόσα είναι. Να γνωρίζει να ονομάζει και να αντιγράφει τα βασικά γεωμετρικά σχήματα (κύκλο, τρίγωνο, τετράγωνο). Να έχει αποκτήσει φωνολογική ενημερότητα. Να αρχίζει να συνδέει ήχους με συλλαβές, λέξεις και γράμματα. Να μπορεί να γράψει το όνομά του σωστά.
Σε κινητικό επίπεδο να μπορεί να κινείται με σιγουριά και με αυξανόμενο έλεγχο και συντονισμό. Να κουμπώνει και να ξεκουμπώνει τα κουμπιά του. Να κόβει καλά με το ψαλίδι. Να μπορεί να διπλώνει χαρτί στη μέση και διαγώνια. Να μπορεί να κάνει κουτσό. Να έχει ορθή τριποδική λαβή, όταν κρατάει το μολύβι ή το μαρκαδόρο του. Να χρωματίζει εντός πλαισίου. Να ζωγραφίζει έναν άνθρωπο. Να σκαρφαλώνει και να ισορροπεί με μεγαλύτερη επιδεξιότητα. Να έχει αποκτήσει ξεκάθαρη πλευρίωση-να χρησιμοποιεί δηλαδή είτε το δεξί είτε το αριστερό χέρι για λεπτές εργασίες και να χρησιμοποιεί κατάλληλα τα σχολικά εργαλεία.
Σε κινητικό επίπεδο να μπορεί να κινείται με σιγουριά και με αυξανόμενο έλεγχο και συντονισμό. Να κουμπώνει και να ξεκουμπώνει τα κουμπιά του. Να κόβει καλά με το ψαλίδι. Να μπορεί να διπλώνει χαρτί στη μέση και διαγώνια. Να μπορεί να κάνει κουτσό. Να έχει ορθή τριποδική λαβή, όταν κρατάει το μολύβι ή το μαρκαδόρο του. Να χρωματίζει εντός πλαισίου. Να ζωγραφίζει έναν άνθρωπο. Να σκαρφαλώνει και να ισορροπεί με μεγαλύτερη επιδεξιότητα. Να έχει αποκτήσει ξεκάθαρη πλευρίωση-να χρησιμοποιεί δηλαδή είτε το δεξί είτε το αριστερό χέρι για λεπτές εργασίες και να χρησιμοποιεί κατάλληλα τα σχολικά εργαλεία.
ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤO ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ
• Αν το παιδί υστερεί σε πολλούς από τους παραπάνω τομείς είναι προτιμότερο να επαναλάβει τη φοίτηση στο νηπιαγωγείο.
• Η αξιολόγηση της σχολικής ετοιμότητας ενός παιδιού θα πρέπει να γίνεται από διεπιστημονική ομάδα (παιδοψυχίατρος, παιδονευρολόγος, λογοθεραπευτής, ειδικός παιδαγωγός, ψυχολόγος, αναπτυξιολόγος, οφθαλμίατρος, ωτορινολαρυγγολόγος) η οποία και θα αποφαίνεται με αιτιολογημένη έκθεση για το αν ένα παιδί πληρεί ή όχι τις προϋποθέσεις για να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού σε συνεργασία με τον/την νηπιαγωγό της τάξης του, που θα κάνει τη σχετική παραπομπή σε ΚΕΔΔΥ ή σε Ιατροπαιδωγικό Κέντρο μετά από τη συναίνεση του γονέα.
• Αν και ένα παιδί μπορεί να έχει κατακτήσει πολλές από τις απαραίτητες για το σχολείο δεξιότητες, εντούτοις σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει κατακτήσει ακόμη την ικανότητα να «ενορχηστρώνει» όλες αυτές τις δεξιότητες για μια ολοκληρωμένη λειτουργία, όπως είναι η ανάγνωση και η γραφή.
________________________________________________________________• Αν το παιδί υστερεί σε πολλούς από τους παραπάνω τομείς είναι προτιμότερο να επαναλάβει τη φοίτηση στο νηπιαγωγείο.
• Η αξιολόγηση της σχολικής ετοιμότητας ενός παιδιού θα πρέπει να γίνεται από διεπιστημονική ομάδα (παιδοψυχίατρος, παιδονευρολόγος, λογοθεραπευτής, ειδικός παιδαγωγός, ψυχολόγος, αναπτυξιολόγος, οφθαλμίατρος, ωτορινολαρυγγολόγος) η οποία και θα αποφαίνεται με αιτιολογημένη έκθεση για το αν ένα παιδί πληρεί ή όχι τις προϋποθέσεις για να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού σε συνεργασία με τον/την νηπιαγωγό της τάξης του, που θα κάνει τη σχετική παραπομπή σε ΚΕΔΔΥ ή σε Ιατροπαιδωγικό Κέντρο μετά από τη συναίνεση του γονέα.
• Αν και ένα παιδί μπορεί να έχει κατακτήσει πολλές από τις απαραίτητες για το σχολείο δεξιότητες, εντούτοις σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει κατακτήσει ακόμη την ικανότητα να «ενορχηστρώνει» όλες αυτές τις δεξιότητες για μια ολοκληρωμένη λειτουργία, όπως είναι η ανάγνωση και η γραφή.
Παίζω και συμμαζεύω τα παιχνίδια μου..
Παράπονο όλων των γονιών το "δεν συμμαζεύει τα παιχνίδια του/της" , "όλη μέρα μαλώνουμε, δεν τακτοποιεί τίποτα.."
Εννοείται πως έχουμε συμβιβαστεί με την ιδέα πως για λίγα χρόνια το σπίτι μας δεν θα είναι όπως θα θέλαμε ακριβώς... Ναι, θα βλέπουμε αυτοκινητάκια στη φρουτιέρα, μαρκαδόρους στο μπάνιο και γενικά θα χρειαστεί να κάνουμε λίγη υπομονή. Λίγη όμως, γιατί τα μικρά μας θα πρέπει να μάθουν να συμμαζεύουν. Και μπορούν να το κάνουν τέλεια, αρκεί:
1) Να ξέρουν ακριβώς πού θα μπει το κάθετί. Φροντίστε να υπάρχουν κουτιά, καλάθια, αν είναι δυνατόν με καρτελάκι απ έξω που να λέει ποιά παιχνίδια βάζουμε εκεί. Η οργάνωση αυτή βοηθά πάρα πολύ τα παιδιά γιατί διαφορετικά μπερδεύονται και τα παρατούν.
2) Πολύ σημαντικό είναι να μάθουν να μη βγάζουν όλα τους τα παιχνίδια έξω ταυτόχρονα. Κανείς δεν μπορεί να συμμαζέψει ένα δωμάτιο όπου όλα είναι μπερδεμένα, playmobil, τουβλάκια, κουζινικά, χάντρες, όλα ανάκατα. Στο σχολείο παίζουμε με ένα παιχνίδι τη φορά. π.χ. με το τρενάκι. αν θέλουμε να παίξουμε με τα τουβλάκια, θα συμμαζέψουμε το τρενάκι και θα ανοίξουμε το κουτί με τα τουβλάκια. Έτσι και παίζουμε πιο όμορφα και είναι πιο εύκολο να μαζέψουμε μετά.
3) Κάντε το να μοιάζει με παιχνίδι. Βάλτε ένα τραγούδι που αρέσει στο παιδί και ως το τέλος του θα πρέπει όλα να έχουν συμμαζευτεί. Ή μετρήστε ως το 10 ή κάντε αγώνες π.χ. "για να δούμε ποιος θα τελειώσει πιο γρήγορα εσύ με τα παιχνίδια ή εγώ με τα πιάτα της κουζίνας; "
Δώστε τους να φορέσουν μια μάσκα ή μια στέκα και πείτε τους πως είναι "Οι σούπερ Ήρωες του συμμαζέματος" ή "Οι γλυκές νεραϊδούλες της τάξης".
4) Μετά από τόοοσο παιχνίδι την ώρα αυτή, έχει πλέον κουραστεί και βαριέται. Προσφερθείτε να του/της κάνετε παρέα, δίνοντας προφορικές οδηγίες ή σιγοτραγουδώντας ώστε να μη νιώθει μόνο του το παιδί στη διαδικασία.
5) Όταν αρχίζει η γκρίνια και η άρνηση, θα πρέπει να είστε σταθεροί στις συνέπειες της πράξης αυτής. "Αφού δε συμμαζεύεις τα παιχνίδια σου και θα πρέπει να το κάνω εγώ, εγώ και θα αποφασίσω τι θα κρατήσω και τι θα πετάξω". Πάρτε μια μαύρη σακούλα, Κρύψτε κάποια παιχνίδια για λίγο διάστημα, Αφήστε στο δωμάτιο λίγα πράγματα. Σίγουρα θα έχει αποτέλεσμα.
________________________________________________________________________________
https://www.youtube.com/watch?v=gXjE68-_jBs
Τα παιδιά ΒΛΕΠΟΥΝ και ΚΑΝΟΥΝ.
Όταν έρχονται στον κόσμο δεν γνωρίζουν τίποτα.
Η μεγαλύτερη πηγή γνώσεών τους είμαστε εμείς οι γονείς που τους μαθαίνουμε με το καθημερινό ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ μας!
________________________________________________________________________________
Η ανάγνωση και η γραφή στο νηπιαγωγείο
Από πολύ νωρίς δίνουμε ευκαιρίες στα παιδιά να έρχονται σε επαφή με το γραπτό λόγο καθώς έτσι ενισχύουμε τις δυνατότητες για την κατάκτησή του. Από τη ζωγραφική στη γραφή. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο μαθαίνουν να γράφουν παρατηρώντας και δοκιμάζοντας. Από τα 4 χρόνια συνειδητοποιούν τη διαφορά μεταξύ ζωγραφικής και γραφής. Ενθαρρύνουμε οτιδήποτε μας παρουσιάζουν σαν γραφή (μουτζούρες, γραμμές κτλ), μιας και αποτελούν σημαντικές προσπάθειές τους να αποτυπώσουν τον προφορικό λόγο στο χαρτί.
vasilikihatz
6 πράγματα που θα έπρεπε να μαθαίνουμε στο σχολείο
6 πράγματα που θα έπρεπε να μαθαίνουμε στο σχολείο
Υπάρχουν κάποια πράγματα που αν τα μαθαίναμε στα σχολικά μας χρόνια, η ζωή μας θα ήταν σίγουρα καλύτερη. Δεν χρειάζεται να συμβεί κάποια δραματική αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος, απλά να προστεθούν ορισμένα στοιχεία αυτογνωσίας και βιωματικές ασκήσεις, που θα καθιστούν τους ανθρώπους πιο συνειδητούς και πιο υγιείς, ψυχικά και σωματικά.
1) Τι είμαστε
Τις πιο τρελές πληροφορίες που μπορεί να φανταστεί κανείς, τις μαθαίνουμε στα σχολικά έδρανα: ποιες δυνάμεις ασκούνται σε ένα αντικείμενο που γυρίζει γύρω από τη Γη, από τι αποτελείται ένα μιτοχόνδριο, πότε είχαν εμφύλιο στην Αίγυπτο, πώς λέγανε τη γυναίκα του Σωκράτη, ποια είναι η πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, ποια είναι τα αχώριστα μόρια στη γραμματική, και πολλά άλλα. Αυτό που δεν μας λένε είναι το σημαντικότερο όλων: τι είμαστε. Με την ίδια λογική που για να οδηγήσει κανείς ένα αυτοκίνητο πρέπει να αποκτήσει κάποιες βασικές γνώσεις για τη λειτουργία του, έτσι θα έπρεπε να μαθαίνουμε και κάποια βασικά πράγματα για το πώς λειτουργεί το σύστημά μας. Και δεν εννοούμε γνώσεις ανατομίας όπου χανόμαστε στους ορισμούς και τις περιγραφές, αλλά βιωματικές γνώσεις για το πώς διαμορφώνεται η συμπεριφορά ανάλογα με τις σκέψεις, πώς λειτουργεί ο νους και τι μπορούμε να κάνουμε για να μην πέφτουμε στην παγίδα της ταύτισης μαζί του.
2) Να χαλαρώνουμε
Ασχέτως του τι ζωή θα ζήσει ο καθένας από εμάς και τι εμπειρίες τον περιμένουν, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να μαθαίναμε κάποιες τεχνικές χαλάρωσης. Ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα ή διαλογισμός, είναι ίσως οι ευκολότεροι τρόποι που αν τους μαθαίναμε από μικροί θα γλιτώναμε από περιττό άγχος, πόνο και ψυχοσωματικά συμπτώματα. Επίσης, θα μπορούσαν να μας φανούν πολύ χρήσιμα εργαλεία στις κρίσιμες περιόδους της ζωής μας, όταν τα όρια του συστήματός μας δοκιμάζονται και δεν έχουμε κανένα υπόβαθρο αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας.
3) Ποια είναι η σχέση μας με τον νου μας
Ενώ λαμβάνουμε ένα σωρό πληροφορίες και ερεθίσματα, και ενώ γνωρίζουμε ότι η επεξεργασία αυτών των πληροφοριών και ερεθισμάτων γίνεται από τον νου με τη διαδικασία της παραγωγής σκέψεων, δεν μαθαίνουμε το πιο θεμελιώδες: ότι οι σκέψεις είναι απλά μια διαδικασία που συμβαίνει στον οργανισμό μας και ότι το να αντλεί κανείς την ταυτότητά του μέσα από τις σκέψεις, είναι η πρωταρχική αιτία της δυστυχίας του.
4) Τι είναι τα συναισθήματα και πώς να τα διαχειριζόμαστε
Πολλά δράματα θα είχαν αποφευχθεί αν μαθαίναμε κάποιες δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων μας. Όπως και οι σκέψεις, έτσι και αυτά, είναι απλά φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα μας. Αντί να ταυτιζόμαστε μαζί τους και να λέμε π.χ. "είμαι θυμωμένος", θα μπορούσαμε να μάθουμε να αποστασιοποιούμαστε από αυτά και να λέμε "νιώθω να υπάρχει θυμός μέσα μου". Πολλές συναισθηματικές υπερβολές που προκύπτουν από συσσωρευμένα συναισθήματα, συνδυασμένα με επαναλαμβανόμενα μοτίβα σκέψεων, εντείνουν τη δυστυχία μας, ενώ αυτό που χρειάζεται είναι να μάθουμε να παρατηρούμε αυτά τα φαινόμενα για να εξασθενήσουν.
5) Τη διαφορά μεταξύ κοινωνικής ταυτότητας και αληθινού εαυτού
Όταν τα παιδιά μαθαίνουν ότι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη εθνικότητα (και το ακούνε αυτό επανειλημμένα για πολλά χρόνια), είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουν αργότερα ότι αυτό αποτελεί μόνο ένα στοιχείο της κοινωνικής τους ταυτότητας και ότι στην πραγματικότητα είναι οργανισμοί-μορφές ενέργειας, χωρίς εθνική καταγωγή και χωρίς έτοιμα πακέτα πεποιθήσεων. Αντίστοιχα, όταν μαθαίνουν να αντλούν την αξία τους από την εικόνα τους, τις επιδόσεις τους ή τα αποκτήματά τους, τους είναι πολύ δύσκολο μετά να εκτιμήσουν τον εαυτό τους και να τον αποδεχτούν άνευ όρων.
6) Κατανόηση αντί για κριτική
"Γιατί αυτός θυμώνει εύκολα; Γιατί ο άλλος είναι βίαιος; Γιατί εκείνος τραβάει συνεχώς την προσοχή πάνω του;" Αυτά και πολλά άλλα παρόμοια ερωτήματα θα ήταν καλό να μπορούμε να τα απαντήσουμε. Δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας, αλλά να γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι οι συμπεριφορές τους και ότι όλα τα συμπτώματα έχουν τις αιτίες τους. Αντί όμως να μαθαίνουμε να κατανοούμε την ανασφάλεια και τις μορφές που μπορεί να λάβει η αίσθηση της προσωπικής ανεπάρκειας, αναπτύσσουμε τα αντίθετα αντανακλαστικά: μαθαίνουμε να κρίνουμε, να διαχωρίζουμε, να κατηγοριοποιούμε, να βάζουμε ταμπέλες και να απορρίπτουμε.
Τέλος, πρέπει να διευκρινήσουμε ότι ο σκοπός των παραπάνω "προληπτικών" μέτρων, δεν είναι η αποφυγή των δυσάρεστων καταστάσεων ή η αποφυγή του πόνου. Αυτό, απλούστατα, θα ήταν εξωπραγματικό και ανεφάρμοστο. Εξάλλου, τα πολυτιμότερα μαθήματα στη ζωή τα παίρνει κανείς από τον πόνο - ο πόνος είναι που μας ωθεί να γίνουμε πιο συνειδητοί. Το ζητούμενο είναι να μειώσουμε την περιττή δυστυχία. Υπάρχουν πολύ επώδυνες καταστάσεις που θα μπορούσαν να είναι λιγότερο επώδυνες. Όχι ότι δεν θα τις βιώναμε, αλλά θα μπορούσαμε να περικόψουμε την περιττή οδύνη, είτε ζώντας με λιγότερες ψευδαισθήσεις, είτε γνωρίζοντας πώς να χαλαρώνουμε, είτε γνωρίζοντας ότι οι σκέψεις δεν λένε την αλήθεια, είτε ότι τα συναισθήματα είναι απλά φαινόμενα που έρχονται και φεύγουν, είτε ότι η κοινωνική μας ταυτότητα και η εικόνα μας δεν είναι αυτό που είμαστε στην πραγματικότητα, είτε κατανοώντας αντί να κρίνουμε.
Τις πιο τρελές πληροφορίες που μπορεί να φανταστεί κανείς, τις μαθαίνουμε στα σχολικά έδρανα: ποιες δυνάμεις ασκούνται σε ένα αντικείμενο που γυρίζει γύρω από τη Γη, από τι αποτελείται ένα μιτοχόνδριο, πότε είχαν εμφύλιο στην Αίγυπτο, πώς λέγανε τη γυναίκα του Σωκράτη, ποια είναι η πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, ποια είναι τα αχώριστα μόρια στη γραμματική, και πολλά άλλα. Αυτό που δεν μας λένε είναι το σημαντικότερο όλων: τι είμαστε. Με την ίδια λογική που για να οδηγήσει κανείς ένα αυτοκίνητο πρέπει να αποκτήσει κάποιες βασικές γνώσεις για τη λειτουργία του, έτσι θα έπρεπε να μαθαίνουμε και κάποια βασικά πράγματα για το πώς λειτουργεί το σύστημά μας. Και δεν εννοούμε γνώσεις ανατομίας όπου χανόμαστε στους ορισμούς και τις περιγραφές, αλλά βιωματικές γνώσεις για το πώς διαμορφώνεται η συμπεριφορά ανάλογα με τις σκέψεις, πώς λειτουργεί ο νους και τι μπορούμε να κάνουμε για να μην πέφτουμε στην παγίδα της ταύτισης μαζί του.
2) Να χαλαρώνουμε
Ασχέτως του τι ζωή θα ζήσει ο καθένας από εμάς και τι εμπειρίες τον περιμένουν, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να μαθαίναμε κάποιες τεχνικές χαλάρωσης. Ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα ή διαλογισμός, είναι ίσως οι ευκολότεροι τρόποι που αν τους μαθαίναμε από μικροί θα γλιτώναμε από περιττό άγχος, πόνο και ψυχοσωματικά συμπτώματα. Επίσης, θα μπορούσαν να μας φανούν πολύ χρήσιμα εργαλεία στις κρίσιμες περιόδους της ζωής μας, όταν τα όρια του συστήματός μας δοκιμάζονται και δεν έχουμε κανένα υπόβαθρο αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας.
3) Ποια είναι η σχέση μας με τον νου μας
Ενώ λαμβάνουμε ένα σωρό πληροφορίες και ερεθίσματα, και ενώ γνωρίζουμε ότι η επεξεργασία αυτών των πληροφοριών και ερεθισμάτων γίνεται από τον νου με τη διαδικασία της παραγωγής σκέψεων, δεν μαθαίνουμε το πιο θεμελιώδες: ότι οι σκέψεις είναι απλά μια διαδικασία που συμβαίνει στον οργανισμό μας και ότι το να αντλεί κανείς την ταυτότητά του μέσα από τις σκέψεις, είναι η πρωταρχική αιτία της δυστυχίας του.
4) Τι είναι τα συναισθήματα και πώς να τα διαχειριζόμαστε
Πολλά δράματα θα είχαν αποφευχθεί αν μαθαίναμε κάποιες δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων μας. Όπως και οι σκέψεις, έτσι και αυτά, είναι απλά φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα μας. Αντί να ταυτιζόμαστε μαζί τους και να λέμε π.χ. "είμαι θυμωμένος", θα μπορούσαμε να μάθουμε να αποστασιοποιούμαστε από αυτά και να λέμε "νιώθω να υπάρχει θυμός μέσα μου". Πολλές συναισθηματικές υπερβολές που προκύπτουν από συσσωρευμένα συναισθήματα, συνδυασμένα με επαναλαμβανόμενα μοτίβα σκέψεων, εντείνουν τη δυστυχία μας, ενώ αυτό που χρειάζεται είναι να μάθουμε να παρατηρούμε αυτά τα φαινόμενα για να εξασθενήσουν.
5) Τη διαφορά μεταξύ κοινωνικής ταυτότητας και αληθινού εαυτού
Όταν τα παιδιά μαθαίνουν ότι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη εθνικότητα (και το ακούνε αυτό επανειλημμένα για πολλά χρόνια), είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουν αργότερα ότι αυτό αποτελεί μόνο ένα στοιχείο της κοινωνικής τους ταυτότητας και ότι στην πραγματικότητα είναι οργανισμοί-μορφές ενέργειας, χωρίς εθνική καταγωγή και χωρίς έτοιμα πακέτα πεποιθήσεων. Αντίστοιχα, όταν μαθαίνουν να αντλούν την αξία τους από την εικόνα τους, τις επιδόσεις τους ή τα αποκτήματά τους, τους είναι πολύ δύσκολο μετά να εκτιμήσουν τον εαυτό τους και να τον αποδεχτούν άνευ όρων.
6) Κατανόηση αντί για κριτική
"Γιατί αυτός θυμώνει εύκολα; Γιατί ο άλλος είναι βίαιος; Γιατί εκείνος τραβάει συνεχώς την προσοχή πάνω του;" Αυτά και πολλά άλλα παρόμοια ερωτήματα θα ήταν καλό να μπορούμε να τα απαντήσουμε. Δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας, αλλά να γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι οι συμπεριφορές τους και ότι όλα τα συμπτώματα έχουν τις αιτίες τους. Αντί όμως να μαθαίνουμε να κατανοούμε την ανασφάλεια και τις μορφές που μπορεί να λάβει η αίσθηση της προσωπικής ανεπάρκειας, αναπτύσσουμε τα αντίθετα αντανακλαστικά: μαθαίνουμε να κρίνουμε, να διαχωρίζουμε, να κατηγοριοποιούμε, να βάζουμε ταμπέλες και να απορρίπτουμε.
Τέλος, πρέπει να διευκρινήσουμε ότι ο σκοπός των παραπάνω "προληπτικών" μέτρων, δεν είναι η αποφυγή των δυσάρεστων καταστάσεων ή η αποφυγή του πόνου. Αυτό, απλούστατα, θα ήταν εξωπραγματικό και ανεφάρμοστο. Εξάλλου, τα πολυτιμότερα μαθήματα στη ζωή τα παίρνει κανείς από τον πόνο - ο πόνος είναι που μας ωθεί να γίνουμε πιο συνειδητοί. Το ζητούμενο είναι να μειώσουμε την περιττή δυστυχία. Υπάρχουν πολύ επώδυνες καταστάσεις που θα μπορούσαν να είναι λιγότερο επώδυνες. Όχι ότι δεν θα τις βιώναμε, αλλά θα μπορούσαμε να περικόψουμε την περιττή οδύνη, είτε ζώντας με λιγότερες ψευδαισθήσεις, είτε γνωρίζοντας πώς να χαλαρώνουμε, είτε γνωρίζοντας ότι οι σκέψεις δεν λένε την αλήθεια, είτε ότι τα συναισθήματα είναι απλά φαινόμενα που έρχονται και φεύγουν, είτε ότι η κοινωνική μας ταυτότητα και η εικόνα μας δεν είναι αυτό που είμαστε στην πραγματικότητα, είτε κατανοώντας αντί να κρίνουμε.
